Zdarzają się sytuacje, w których obywatele wchodzą w konflikt z funkcjonariuszami publicznymi pełniącymi swoje obowiązki służbowe. Czasem emocje przeradzają się w agresję – werbalną, a niekiedy także fizyczną. Typowym przypadkiem jest naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza podczas interwencji, np. szarpanie go za mundur, popychanie, uderzenie ręką lub kopnięcie. Tego rodzaju zachowania nie pozostają bez reakcji prawnej – stanowią one przestępstwo określone w art. 222 Kodeksu karnego.
Pojęcie „funkcjonariusz publiczny” zostało zdefiniowane w art. 115 § 13 Kodeksu karnego. Obejmuje m.in. funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Straży Miejskiej, żołnierzy Żandarmerii Wojskowej, funkcjonariuszy Służby Więziennej, prokuratorów, sędziów czy urzędników administracji publicznej. Ochrona prawna przysługuje im nie tylko w trakcie wykonywania obowiązków służbowych, ale również w sytuacjach związanych z ich pełnieniem, nawet jeśli formalnie zakończyli już czynność służbową, ale pozostają np. na miejscu interwencji.
Naruszenie nietykalności cielesnej to każde działanie, które fizycznie ingeruje w ciało innej osoby, niezależnie od tego, czy wywołuje ból, czy obrażenia. Przykłady takich czynów wobec funkcjonariuszy to:
- szarpanie za rękaw munduru lub kamizelkę taktyczną
- popychanie funkcjonariusza podczas legitymowania
- uderzenie otwartą dłonią w ramię lub twarz
- próba wyrwania pałki lub broni służbowej
- oplucie funkcjonariusza
W praktyce sądowej istotne znaczenie ma § 2 omawianego przepisu. Dopuszcza on możliwość złagodzenia kary, a nawet jej całkowitego zaniechania, jeśli atak na funkcjonariusza został sprowokowany jego niewłaściwym zachowaniem. Przykładem może być sytuacja, gdy funkcjonariusz podczas interwencji nadużywa siły, zachowuje się prowokacyjnie lub agresywnie, co prowadzi do eskalacji konfliktu.
Przestępstwo z art. 222 Kodeksu karnego chroni funkcjonariuszy publicznych przed fizycznymi atakami podczas wykonywania obowiązków służbowych. Choć katalog możliwych kar jest dość szeroki – od grzywny do 3 lat pozbawienia wolności – sąd każdorazowo ocenia, czy doszło do prowokacji ze strony funkcjonariusza, co może wpłynąć na złagodzenie odpowiedzialności sprawcy. Przepis ten ma za zadanie utrzymać autorytet służb i porządek publiczny, ale także wyważyć prawa obywatela wobec ewentualnych nadużyć ze strony organów władzy.
Przykład z orzecznictwa:
Wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 27 marca 2020 r., sygn. akt II K 57/20:
Oskarżony został uznany za winnego naruszenia nietykalności cielesnej policjanta poprzez popchnięcie go i uderzenie w ramię w trakcie interwencji domowej. Sąd jednak uwzględnił, że funkcjonariusz przekroczył swoje uprawnienia, stosując wobec oskarżonego siłę bez uprzedzenia i w sytuacji, która nie uzasadniała interwencji fizycznej. Zastosowano nadzwyczajne złagodzenie kary – orzeczono jedynie grzywnę w zawieszeniu.
Kwalifikacja prawna
Ustawa z dnia 6 czerwca1997 r. – Kodeks karny
Art. 222. § 1. Kto narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 wywołało niewłaściwe zachowanie się funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu przybranej, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Wysokość kary
Sprawca podlega karze grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
Uprawnienia
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeżeli interesują Ciebie zagadnienia związane z ruchem drogowym lub kwestiami prawnymi kodeksu wykroczeń i chcesz być na bieżąco, możesz zasubskrybować powiadomienia o nowych artykułach; komentuj, zadawaj pytania dotyczące interesujących Cię zagadnień. Zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Treści z serwisu mandatownik.pl mają na celu polepszenie znajomości przepisów ruchu drogowego i kodeksu wykroczeń. Informacje tutaj zawarte nie są ostateczną wykładnią i mają jedynie charakter informacyjno-edukacyjny. Autor treści nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w serwisie mandatownik.pl.
Pozostaw komentarz