Właściciel pojazdu, który otrzymuje pisemne wezwanie od uprawnionego organu – najczęściej w następstwie zarejestrowania przekroczenia dozwolonej prędkości przez fotoradar – zobowiązany jest do wskazania osoby, której powierzył pojazd do kierowania lub użytkowania w czasie, kiedy zostało popełnione wykroczenie. Ten obowiązek wynika wprost z art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń i nie jest zależny od dobrej woli właściciela czy jego chęci współpracy, lecz stanowi element systemu egzekwowania odpowiedzialności za naruszenia przepisów ruchu drogowego.
Odmowa udzielenia takiej informacji – czy to z powodu niechęci, zapomnienia, czy z chęci ochrony osoby najbliższej – stanowi odrębne wykroczenie, niezależne od pierwotnego naruszenia, jakim było przekroczenie prędkości. Właściciel pojazdu, który nie wskaże, komu powierzył pojazd, naraża się na surową sankcję w postaci grzywny, której wysokość została określona w przepisach i nie może być niższa niż 800 zł.
Co istotne, wysokość tej grzywny jest powiązana z wysokością mandatu grożącego za pierwotne wykroczenie, ponieważ ustawodawca przewidział w takich przypadkach grzywnę w wysokości dwukrotności tej właśnie kary, co oznacza, że odmowa wskazania sprawcy może być znacznie bardziej kosztowna niż przyjęcie mandatu.
Dla przykładu, przekroczenie dozwolonej prędkości o 10 km/h skutkuje mandatem w wysokości 50 zł i 1 punktem karnym, a odmowa wskazania kierującego w takim przypadku będzie skutkować grzywną w wysokości co najmniej 800 zł. Przy większych przekroczeniach, jak 31–40 km/h, mandat wynosi już 800 zł i 9 punktów karnych, a zatem kara za brak wskazania kierującego może sięgnąć 1600 zł. Jeszcze wyższe kwoty obowiązują w sytuacjach bardziej rażących naruszeń, na przykład przy przekroczeniu prędkości o ponad 70 km/h, gdzie mandat wynosi 2500 zł i aż 15 punktów karnych – wówczas grzywna za nieujawnienie osoby kierującej może wynieść 5000 zł.
W konsekwencji odmowa wskazania kierującego pojazdem może stanowić nie tylko przejaw niechęci wobec organów ścigania, ale również decyzję o bardzo kosztownym charakterze. Co więcej, niechronienie sprawcy – zwłaszcza gdy istnieją dowody, że właściciel pojazdu wiedział, kto w danym czasie korzystał z auta – może zostać ocenione przez sąd jako przejaw lekceważenia obowiązków wynikających z posiadania pojazdu mechanicznego. W świetle prawa odpowiedzialność właściciela pojazdu nie kończy się bowiem na jego rejestracji czy opłaceniu ubezpieczenia – obejmuje również współdziałanie w ustaleniu sprawcy wykroczenia, kiedy pojazd został użyty niezgodnie z przepisami.
Odmowa udzielenia tej informacji to zatem nie tylko uniknięcie odpowiedzialności przez kierowcę, ale również realne wykroczenie ze strony właściciela, które wiąże się z konkretną i często dotkliwą sankcją finansową.
Wykroczenie
Niewskazanie użytkownika pojazdu.
Naruszone przepisy
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
Art. 78. Ust. 4. Właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec.
Art. 78. Ust. 5. W przypadku, gdy właścicielem lub posiadaczem pojazdu jest:
1) osoba prawna,
2) jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną,
3) jednostka samorządu terytorialnego,
4) spółka kapitałowa w organizacji,
5) podmiot w stanie likwidacji,
6) przedsiębiorca niebędący osobą fizyczną,
7) zagraniczna jednostka organizacyjna
– do udzielenia informacji, o której mowa w ust. 4, obowiązana jest osoba wyznaczona przez organ uprawniony do reprezentowania tego podmiotu na zewnątrz, a w przypadku niewyznaczenia takiej osoby – osoby wchodzące w skład tego organu zgodnie z żądaniem organu, o którym mowa w ust. 4, oraz sposobem reprezentacji podmiotu.
Kwalifikacja prawna
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń
Art. 96. § 3. Tej samej karze (karze grzywny) podlega, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie.
Wysokość mandatu
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń.
Sprawca podlega karze grzywny w wysokości dwukrotności mandatu przewidzianego za dane wykroczenie, ale nie niższej niż 800 zł
Punkty karne
Brak
Kod
Brak
Uprawnienia mandatowe
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeżeli interesują Ciebie zagadnienia związane z ruchem drogowym lub kwestiami prawnymi kodeksu wykroczeń i chcesz być na bieżąco, możesz zasubskrybować powiadomienia o nowych artykułach; komentuj, zadawaj pytania dotyczące interesujących Cię zagadnień. Zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Treści z serwisu mandatownik.pl mają na celu polepszenie znajomości przepisów ruchu drogowego i kodeksu wykroczeń. Informacje tutaj zawarte nie są ostateczną wykładnią i mają jedynie charakter informacyjno-edukacyjny. Autor treści nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w serwisie mandatownik.pl.
Pozostaw komentarz